امیر چخماق، 500 ساله از یزد
مجموعه میدان تاریخی امیرچخماق یزد در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.
میدان امیر چخماق یکی از اصلیترین جاهای دیدنی یزد به شمار میرود. این میدان مربعی شکل که حدود 5 قرن قدمت دارد، شامل تکیه، مسجد، آبانبار، بازارچه، حمام و زورخانه است. هر کدام از اجزای میدان به تنهایی در فهرست میراث ملی به ثبت رسیدهاند. همچنین کل مجموعه نیز به ثبت ملی درآمده است. بنگاه شیرینیسازی حاج خلیفه علی رهبر و شرکا نیز که برندی جهانی در زمینه تولید شیرینیجات سنتی یزد است، در کنار مجموعه میدان امیر چخماق قرار گرفته. امیر چخماق را میتوان از محبوبترین جاذبههای تاریخی یزد دانست. با مجله گردشگری دلتا همراه باشید تا از این میدان جذاب دیدن کنیم.
تاریخچه میدان
قدمت میدان امیر چخماق را به دوران تیموری نسبت میدهند. طبق گفته تاریخدانان امیر جلال الدین چخماق یکی از حکمرانان یزد در زمان ایلخانان یعنی حدود 5 قرن پیش بود. او برای رونق و پویایی یزد تصمیم گرفت در این شهر مسجد، مدرسه، کاروانسرا، چاه آب خنک، آب انبار، حمام و هر آنچه از عناصر شهری محسوب میشد بسازد. امیر چخماق این کار را با همراهی همسرش فاطمه خاتون به انجام رساند.
اجزای مجموعه
میدان امیر چخماق دقیقا در مرکزیترین نقطه یزد قرار دارد و مجموعهای با پلان مربعی است. بقعه ستی(بیبی) فاطمه، دو آب انبار، مسجد، تکیه و بازارچه حاجی قنبر از جمله اجزای این میدان به شمار میروند. تکیه امیر چخماق در سه طبقه ساخته شده و کاربری مذهبی دارد و جهت برگزاری مراسم مخصوص روز عاشورا و دهه محرم ساخته شده.
نخل معروف یزد
خوب است بدانید نخلی 450 ساله کنار تکیه قرار دارد. این نخل که از وسایل عزاداری و تابوت نمادین امام حسین ع است، در کنار تکیه قرار گرفته و منتظر است تا هر ساله پیش از آغاز دهه محرم سیاهپوش شود و اشیای تزئینی رویش قرار بگیرد. مسجد و تکیه امیر چخماق از نظر وسعت، زیبایی و قدمت، پس از مسجد جامع یزد در مقام دوم قرار دارد و این رو آن را مسجد جامع نو نیز مینامند.
چطور برویم؟
میدان امیر چخماق در مرکز شهر قرار دارد. از اینرو تاکسیها و اتوبوس از این محدوده عبور میکند و افزون بر آن به اندازهای مشهور است که هرگز گم نخواهید شد. همچنین میتوانید از یکی از خانههای دوچرخه، دوچرخه کرایه کنید و رکاب زنان به میدان امیر چخماق بروید.
زمان بازدید
تکیه امیر چخماق 3 طبقه دارد که میتوانید با خریدن بلیت از یک طبقه آن دیدن کنید. از 8 صبح تا 8 شب میتوانید وارد تکیه شوید. البته در زمستان کمی زودتر درهای تکیه را میبندند. با این حال میتوانید در هر ساعت از شبانه روز از بناهای دورتا دور میدان بازدید کنید. بهترین زمان دیدن مجموعه امیر چخماق، هنگام طلوع و غرب خورشید است. بازی نور و رنگ و سایه ابهت زیادی به بناها میدهد. شبها نیز به دلیل اینکه شهروندان یزدی به امیر چخماق میآیند و تفریحات خانوادگی میکنند، منظره دوست داشنی و دیدنی ایجاد میشود. دور تا دور امیر چخماق نورپردازی دارد و چشمانداز زیبایی از بناها و محیط اطراف ایجاد میکند. غروبها را پر ازدحامتر خواهید یافت.
همیشه باز است
میدان امیر چخماق در مرکز شهر قرار دارد و مراکز تجاری سنتی شهر همان حوالیست. صبحهای زود، امیر چخماق را خلوتتر خواهید دید. میدان امیر چخماق همیشه باز است و میتوانید از آن و از اجزای تشکیل دهندهاش بازدید کنید. اما بازدید از درون بنای تکیه طبق ساعات خاصی انجام میشود. شبها نمیتوانید از داخل تکیه دیدن کنید. همچنین باید بدانید تکیه امیر چخماق در تعطیلات رسمی به مناسبت عزاداری بسته است. البته در روزهای عاشورا و تاسوعا میتوانید مراسم نخلگردانی را در این میدان و جلوی تکیه تماشا کنید.
نکات مهم در بازدید از میدان امیر چخماق
با اینکه بنای تکیه امیر چخماق 3 طبقه است، فقط امکان بازدید از یک طبقه وجود دارد و از آنجایی که پدیده فوق العادهای در داخل تکیه انتظارتان را نمیکشد، میتوانید از بازدید آن صرف نظر کنید و به دیدن ظاهر بیرونی بنا و فضای کلی میدان بسنده کنید. به تازگی چند شهید گمنام که در جنگ ایران و عراق به شهادت رسیدهاند در میدان امیر چخماق به خاک سپرده شدهاند. اگر بنای یادبود آنها نظرتان را جلب کرد، بدانید که به مقبرهای تاریخی نمینگرید و این بنا تازهساز به شمار میآید.
چی بخریم؟
در بازارچه کنار میدان امیر چخماق میتوانید منسوجات سنتی بخرید. ترمه برای رومیزی، لُنگ برای حمام، کیسه برای لایه برداری پوست و دستمال یزدی برای نظافت و گردگیری پیشنهاد ما به شماست. همچنین بستنی فروشیهای دور میدان امیر چخماق باکیفیتترین بستنیهای یزدی را عرضه میکنند. خودتان را میهمان کنید. بنگاه شیرینی سازی حاج خلیفه علی رهبر نیز همان حوالیست. از آنجا شیرینی بخرید. شیرینیهای این فروشگاه برند است و با بسته بندی خاصی عرضه میشود. روی قوطیها و جعبههای شیرینی عکسهای سبیل از بناگوش دررفته حاج خلیفه علی رهبر و شرکایش را میتوانید ببینید.
میدان امیرچخماق یزد
کباب بخورید
زیر تکیه امیر چخماق، کباب فروشی خوبی دارد. کبابهای عالی و جگرهایی که میفروشد دل از گردشگران میرباید. حتما کباب و جگر بخورید. بازدید از این مجموعه برای افراد با نیازمندیهای خاص موردی ندارد. عبور ویلچر در طبقات دوم و سوم امکان پذیر نیست. با این حال بدون نیاز به بالا رفتن از بناهای پله دار، جاذبههای زیادی برای بازدید وجود دارد.
همچنین بخوانید:
هتل موزه فهادان یزد؛ با اولین هتل موزه ایران آشنا شوید(+ویدئو)
هتل باغ مشیرالممالک یزد؛ تاریخی و افسونگر
نیشابور و اولین مسجد چوبی جهان