Delta news

مسکن به‌عنوان یک کالای بزرگ در حالی هنوز تکلیف بسیاری را با سرمایه‌ای یا مصرفی بودن خود مشخص نکرده است که قیمت زمین، خلاهای قانونی، ضعف بازار رهن و … به مشکلات آن دامن می‌زند.

سرازیر شدن سرمایه‌ها به سمت بازار زمین، توازن بازارها را به نفع زمین تغییر داده و باعث شده سرمایه‌ها در بخش زمین انباشت و بلوکه شود. این پدیده، در حالی که زمینه از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد و اشتغالزای اقتصاد کشور را فراهم کرده، به وجود آوردنده مشکلات مسکن نیز بوده است.

به گزارش مجله دلتا حسین عبده تبریزی، اقتصاددان؛ در این رابطه به تازگی در تحلیلی اظهار داشته است: متوسط سهم زمین از قیمت مسکن در ایران در مقایسه با دیگر کشورها بسیار بالاست. سهم زمین از قیمت مسکن در نقاط متراکم شهری، حدود ۶۰ درصد است. در مورد مسکن لوکس این سهم حتی به ۸۰ درصد هم می‌رسد. وی ادامه داد: کمبود عرضه زمین شهری در تراکم بسیار بالای کلانشهرهای کشور به‌ویژه در تهران مشهود است و این شهر در میان ۱۰۰ شهر اول پرجمعیت دنیا رتبه دوازدهم را دارا است. حضور توسعه‌گران موجب شده است تا عرضه زمین شهری به هیچ عنوان پاسخگو تقاضای فزاینده آن نباشد.

به گفته وی، در نیمه ابتدایی سال ۲۰۱۷ رتبه مسکن ایران در بین ۹۵ کشور جهان از نظر نسبت قیمت یک خانه میان‌قیمت به درآمد در دسترس یک خانواده با دریافتی متوسط، ۶۷ و از نظر میزان استطاعت مالی یک خانواده واقع در دهک‌های میانی درآمد برای بازپرداخت وام رهنی یک خانه میان‌قیمت، ۹۰ است. این ارقام نشان می‌دهد که ایران در فاصله دوری از وضعیت مطلوب بازار مسکن قرار دارد.

این اقتصاددان، ریشه نابه‌سامانی مسکن در ایران را گرانی، ناهمگنی و کندی واکنش عرضه به تحولات تقاضا ارزیابی کرد و اصلی‌ترین مشکلات مسکن را قیمت زمین و سوداگری، ضعف قوانین، ضعف بازار رهن و حجم بالای مسکن نامناسب اعلام دانست.

عبده تبریزی گفت: لازم است سیاست‌گذار و متولی بخش مسکن در دولت، زاویه دید خود را از سنتی و در عین حال نادرست تغییر دهد و به جای آنکه در نقش بخش خصوصی سرگرم خانه‌سازی شود، شرایط ورود بخش‌ خصوصی به این بازار را تسهیل کند.

همچنین بخوانید:
تمایل موجران ؛ رهن کامل نه ؛ فقط اجاره!

در سال‌های گذشته دو منطقه چهار و پنج در غرب و شرق تهران رکورد دار معاملات بوده‌اند و بیش از ۱۰ درصد از کل معاملات بازار مسکن تهران را به خود اختصاص داده‌اند.

برآوردهای میدانی از دو منطقه چهار و پنج به‌عنوان پرمعامله‌ترین مناطق بازار مسکن در تهران نشان می‌دهد که عمده آپارتمان‌های مبادله شده در این مناطق، در زمره واحدهای مسکونی با سن بنای بیش از 15 سال بوده‌اند. دلایل این اتفاق از زوایای مختلفی قابل بررسی است که مجله دلتا به آن پرداخته است.

به گزارش مجله دلتا عرضه آپارتمان‌های با سن بنای بیش از ۱۵ سال به شکل محسوسی در بازار مسکن پایتخت افزایش یافته است. فعالان بازار مسکن یک دلیل چنین اتفاقی را تسهیل شرایط پرداخت وام اوراق خرید چنین املاکی عنوان کرده‌اند و می‌گویند با تغییر شرط سنی بنا در به‌کارگیری این وام از ۲۰ به ۲۵ سال اکنون پای این واحدها به فضای معاملات باز شده است. با احتساب سن از تاریخ صدور پروانه، املاک 17 و 18 ساله نیز مشمول وام اوراق می‌شوند که در گذشته بر اساس ضوابط بانک عامل بخش مسکن در دایره دریافت تهسیلات قرار نداشته‌اند.

رونق بازار مسکن در آذرماه سال 96 با افزایش ۵۰ درصدی تعداد معاملات مسکن در شهر تهران اتفاق افتاد و قیمت‌ها با رشد پایین ۱۵ درصدی جهش یافتند. هم اکنون شرایط معکوس شده است و با وجود افت شدید خرید و فروش، واسطه‌ها عرضه آپارتمان‌های قدیمی ساز را نشات گرفته از روند طبیعی بازار رکودی می‌دانند که دوره آن از زمان ثبات قیمت‌ها آغاز می‌شود. آن‌ها معتقدند بهترین زمان عرضه املاک نوساز در حالت عادی و در شرایطی که مالکان پول‌لازم نباشند، شرایط رونق بازار مسکن است؛ در حالی که عرضه املاک قدیمی‌ساز و چند سال ساخت در هر دو دوره رونق و رکود همواره وجود داشته است و اتفاقا مالکان این گروه از املاک امیدوار هستند در نبود آپارتمان‌های نوساز و تازه‌ساز در بازار مسکن در تهران، راحت‌تر بتوانند املاک قدیمی خود را احتمالا با امکاناتی کمتر و زیر قیمت به متقاضیان حاضر در معاملات به فروش برسانند.

همچنین بخوانید:
بازار مسکن ؛ خداحافظ قیمت‌ های نجومی

تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در مهرماه سال ۹۸ نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶۳.۷ درصد کاهش یافت، اما نسبت به شهریور ماه ۲۲ درصد رشد داشته است.

بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در بازار مسکن پایتخت به تفکیک عمر بنا در مهرماه سال جاری نشان می‌دهد که از سه هزار و 401 واحد مسکونی معامله شده، واحدهای تا ۵ سال ساخت با  ۴۱.۹ درصد بیش‌ترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. این میزان در مقایسه با مهرماه سال قبل حدود ۲.۶ واحد درصد کاهش یافته و در مقابل به سهم واحدهای با قدمت ۶ تا ۱۰ سال و بیش از ۱۵ سال افزوده شده است.

به گزارش مجله دلتا براساس گزارش جدید بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن، توزیع تعداد معاملات انجام شده در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران، منطقه ۵ با سهم ۱۵.۱ درصدی از کل معاملات، بیشترین تعداد قراردادهای مبایعه نامه را به خود اختصاص داده است. همچنین مناطق ۲ و ۴ به ترتیب با سهم‌های ۹.۱ و ۷.۹ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

در مجموع ۷۰.۸ درصد از کل تعداد معاملات انجام شده در شهر تهران در مهر ماه سال جاری مربوط به ۱۰ منطقه شهر (به ترتیب بیشترین فراوانی شامل مناطق ۵ ،۲ ،۴ ،۱۰ ،۷ ،۱۵ ،۱ ،۱۴ ،۸ و ۶ ) بوده و ۱۲ منطقه باقی مانده ۲۹.۲ درصد از کل تعداد معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.

تحولات ۷ ماهه بازار مسکن پایتخت
 در هفت‌ماهه سال ۱۳۹۸ بازار مسکن پایتخت شاهد ۳۵.۸ هزار  معامله آپارتمان‌های مسکونی شهر بوده استکه در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن، ۵۷.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. در این مدت متوسط قیمت یک متر مربع بنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران ۱۲ میلیون و ۷۱۰ هزار تومان بوده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۸۱.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. بررسی شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در مهرماه سال جاری موید رشد به ترتیب معادل ۳۴.۸ و ۳۳.۲ درصدی نسبت به ماه مشابه سال قبل است.

همچنین بخوانید:
تمایل موجران ؛ رهن کامل نه ؛ فقط اجاره!

وضعیت آگهی‌های خرید و فروش ویلا در شمال کشور نشان می‌دهد که کفه آگهی فروش هم اکنون بسیار بیشتر از خریدار است.

افزایش ناگهانی قیمت ملک، سرمایه گذاران بسیاری را به سمت این بازار فراخوانده؛ به طوری که زمینه رونق ساخت و ساز و خرید و فروش ویلا در مناطق شمالی کشور را فراهم کرده است، اما اکنون رکودی که از اردیبهشت ماه امسال بر بازار مسکن سایه انداخته است و افزایش آگهی‌های فروش ویلا، قیمت‌ ها مسیر رو به کاهش را در پیش گرفته‌اند. این موضوع فروشندگان بسیاری را از ادامه‌دار بودن کاهش قیمت‌ ها نگران کرده است.
به گزارش مجله دلتا سرمایه‌گذارانی که به قصد انتفاع از ساخت و ساز و معامله ویلا وارد این بازار شده بودند، اکنون تبدیل به فروشندگانی شده‌اند که حتی با وجود انعطاف‌پذیری بالای آن‌ها در قیمت‌گذاری باز هم متقاضی خرید برای املاک آن‌ها وجود ندارد. بنا به گفته مشاوران املاک، مالکان حاضر هستند واحدهای آگهی شده را با دریافت یک سوم پیش پرداخت و دو سوم به صورت اقساط به خریداران واگذار کنند؛ چرا که افزایش قابل توجه فروشندگان، بازاری مطلوب را برای مشتریان ایجاد کرده است.

ویلاسازی چه بر سر خرید و فروش ویلا آورده است؟
با اینکه ویلاها به طور معمول مشتریان خاص خود را دارند و از این لحاظ ممکن است چندان با جریان عمومی حاکم بر بازار مسکن سازگار نباشند، اما افزایش شدید قیمت، روند ویلاسازی در مناطق شمالی کشور را به شدت افزایش داده و عرضه این املاک را به میزان چشمگیری بالا برده است. بر اساس گزارش فعالان بازار مسکن، در سال گذشته اغلب مالکان فقط با دریافت بیش از ۷۰ درصد از قیمت ملک، پای معامله حاضر می‎شدند اما اکنون ویلاهایی که روی دست مالکان آن‌ها مانده است، موجب شده تا در سال 98 بسیاری از مالکان حتی به صورت قسطی نسبت به فروش اقدام کنند. به گونه ای که بررسی آگهی‌ها نشان می دهد، بخش مهمی از ویلاها در مناطق چون مازندران بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان پیش می‌گیرند و تسویه نیز غالبا بین ۶ ماه تا یک سال تعیین می‌شود.

شایان ذکر است کسب درآمد از گردشگری طی ده سال گذشته سرمایه‌گذاران و انبوه‌سازان بسیاری را به ساخت ویلا متمایل کرده، اما اکنون تب شدید نبود توازن بین عرضه و تقاضای مسکن به ویلا ها هم سرایت کرده است، به طوری که حتی ویلاهایی با قیمت مناسب برای طبقه درآمدی متوسط نیز به رغم عرضه فراوان، نتوانسته‌اند اقبالی در فروش داشته باشد.
همچنین بخوانید:
خانه‌ کوچک 30 متری!!!

نشانه‌های بسیاری حاکی از احیای به نسبت جزیی بازار مسکن در کنار توقف کاهش قیمت‌ها در مهرماه امسال است. مقطعی یا ادامه‌دار بودن این روند به علل متفاوتی همچون بازار ارز، هزینه‌های ساخت و ساز و …بستگی دارد.

افت شدید معاملات مسکن در ماه‌های مرداد و شهریور و رسیدن تعداد معاملات شهر تهران به پایین‌تر از سه هزار مبایعه نامه موجب شد تا برخی مالکان با احتمال کاهش قیمت مسکن به واگذاری ملک خود با قیمتی کمتر از قیمت مورد نظر خود اقدام کنند تا متحمل ضرر بیشتری نشوند.

به گزارش مجله دلتا در حالی در مهرماه امسال متقاضیان مصرفی با احتمال کاهش قیمت مسکن به بازار مسکن بازگشتند، اما اکنون نشانه‌ ها حاکی از توقف روند رو به کاهش قیمت مسکن است.

درباره توقف کاهش قیمت مسکن علل متفاوتی مطرح شده است میزان عرضه پایین مسکن با خروج سرمایه‌گذاران و همچنین سازندگان و فروشندگانی که عجله‌ای برای فروش ندارند و در انتظار جهش دوباره قیمت‌ها هستند یکی از دلایل آن است.

از دیگر دلایل توقف تورم منفی مسکن، واکنش بازار به تقاضا برای خانه‌ های کم‌متراژ در شهریور ماه بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که حساسیت متقاضیان آپارتمان‌ های کم‌متراژ با قیمت مناسب بیشتر بوده است که به محض مشاهده افت قیمت مسکن، به بازار بازگشته اند.

تغییر مسیر خریداران مسکن به سمت واحد های چند سال ساخت، با ارائه اوراق تسهیلات مسکن، تمایل آن‌ها را به خرید  این گروه از واحد های مسکونی  افزایش داده است. البته از آنجا که میانگین قیمت آپارتمان‌ های قدیمی‌ساز پایین است، نوسان افزایشی قیمت مسکن در مهر ماه نیز در این زمره محدود بوده است.

ثبات نسبی بازار ارز در ماه گذشته عامل دیگر توقف کاهش قیمت مسکن در مهر ماه است. طی ماه‌های تابستان در بازار مسکن شاهد تاثیر کاهش قیمت ارز بودیم و اکنون آمارهای وضعیت مسکن در اولین ماه پاییز منعکس‌کننده ثبات بازار ارز است که به شکل ثبات قیمت مسکن در بازار قابل مشاهده است.

هزینه‌های ساخت و قیمت فروش نوساز ها در بازار نیز یکی دیگر دلایل این توقف است. سازندگان می‌گویند، در ماه‌های گذشته هزینه‌های ساخت کاهش چندانی نداشته و ثابت مانده است؛ از این رو، از کاهش قیمت فروش آپارتمان‌های نوساز ممانعت می‌کنند.

علائم و شواهد موجود در وضعیت بازار مسکن مهر ماه نشان می‌دهد؛ احتمال آن وجود دارد در ماه‌ های آینده باز هم قیمت اسمی مسکن کاهش یابد. طی ماه گذشته در مناطق مصرفی بازار مسکن که بیشترین تعداد معاملات به آن ها تعلق دارد و نیز در مناطق جنوبی و بافت‌ های فرسوده، قیمت مسکن کاهش یافته است.

همچنین بخوانید:
بازار مسکن ؛ خداحافظ قیمت‌ های نجومی